تزریق کورتون یکی از مهمترین اقداماتی است که بیشتر جراحان بینی بعد از فرایند عمل بینی مورد استفاده قرار میدهند. وقتی از عبارت استروئید در دنیای رینوپلاستی و جراحی زیبایی بینی استفاده میکنیم منظورمان نوع خاصی از استروئید است. عبارت استروئید در دنیای ورزش و بدنسازی تصویری از بزرگ کردن و حجم دادن به عضلات را در ذهنمان تداعی میکند. اینها نوع متفاوتی از استروئید هستند که استروئید آنابولیک نامیده میشود. ولی نوع مورد استفاده در رینوپلاستی تحت عنوان کروتیکواستروئید خوانده میشود که گاهی نیز با نام گلیکواستروئید نامیده میشوند. کورتیکواستروئید ها کلاس خاصی از استروئیدها هستند که دارای تأثیرات ضد التهابی روی بافتهای بدن میباشند و در واقع تأثیرات آنها کاملاً برعکس نوع آنابولیک این محصول بوده و باعث کاهش حجم بافت نرم میشوند. بسیاری از کورتیکواستروئیدها به صورت قرص موجود میباشند و در برخی موارد نیز به صورت تزریقی مورد استفاده قرار میگیرند و در زمانی که به بدن مثلاً به بینی تزریق میشود میتواند باعث کاهش پیدا کردن بافت اسکار و کم شدن میزان ورم شود.
تزریق کورتون بعد از عمل جراحی بینی و نقش آن در شکل دهی بینی
شاخصه اصلی استفاده از نوع تزریقی محصول کورتون در فرایند شکل دهی به بینی، کاهش دادن ورمی است به صورت ناخواسته و ناخوشایند در بینی جا خوش کرده است. وقتی فردی تحت عمل بینی قرار میگیرد، بدون شک بعد از عمل، بینی او دچار سطحی از ورم میشود. این ورم بعد از جراحی، تحت عنوان ادم (edema) نیز شناخته میشود. بیماران عمل بینی بر حسب نوع پوست بینیشان و اینکه در طول جراحی و در طول پروسه شکل دهی به بینی چه کارهایی روی بینیشان انجام شده، دچار سطوح مختلفی از ورم بعد از عمل بینی میشوند. در بیشتر بیماران رینوپلاستی، فاز اولیه ورم در طول ۱۰-۱۴ روز بعد از جراحی، فروکش میکند. این ورم اولیه اغلب در حدی است که بیمار تمایلی به حضور در محافل عمومی ندارد؛ ولی خوشبختانه به سرعت فروکش کرده و این فروکش کردن، به طور خودبهخود اتفاق میافتد.
دلیل تزریق کورتون بعد از عمل بینی
فاز دوم ورم معمولاً برای چند ماه تا یکسال ماندگار است و این ورم است که بعد از عمل بینی، در فرایند تزریق کورتون، مورد هدف قرار میگیرد. ولی دلیل تزریق کورتون بعد از عمل کردن بینی چیست؟ در برخی موارد، هدف از این کار این است که فرایند بهبود را سرعت بدهیم تا بیمار سریعتر بتواند به نتیجه دلخواه خود رسیده و شکل زیبای بینیاش را مشاهده کند. ورم بینی خودبهخود فروکش میکند ولی برخی از بیماران واقعاً این صبر و تحمل را ندارند که بخواهند ۶ تا ۱۲ ماه دست نگه دارند. در چنین شرایطی تزریق کورتون به بینی میتواند مفید واقع شود.
تزریق کورتون برای پیشگیری از شکل گرفتن بافت اسکار
در برخی موارد، تزریق کورتون به بینی برای پیشگیری از شکل گیری بافت اسکاری که بسیار ناخوشایند است انجام میشود. برخی بیماران جراحی بینی دارای بافت نرم نسبتاً ضخیمی هستند که همین ویژگی باعث میشود بافت اسکار متراکمی در بین غضروف و استخوان و پوست آنها ایجاد شود. بافت نرم ضخیم در برابر شکل گیری اسکار، مستعدتر است و در شرایطی که بافت اسکار متراکمی به وجود آید، پوست بینی نمیتواند جمع شود تا شکل بافت استخوانی و غضروفی پایه بینی را که به دست جراح، شکل داده شده است به خود بگیرد. در صورت وقوع چنین اتفاق ناخوشایندی، بینی به کانتور و شکل مورد نظر نخواهد رسید. بنابراین جراح خوب بینی به صورت استراتژیک تزریق کورتون را انجام میدهد تا از شکل گیری بافت اسکار جلوگیری به عمل آید. مزیت انجام چنین کاری این است که بیمار از بالاترین ضریب شانس دستیابی به بهترین نتیجه ممکن برخوردار خواهد بود.
تزریق کورتون برای درمان بافت اسکار
در برخی موارد، تزریق استروئید برای درمان بافت اسکاری که بعد از جراحی کردن بینی در این اندام شکل گرفته است مورد استفاده قرار میگیرد. در این بیماران، بافت اسکار بعد از عمل شکل گرفته و باعث شده است که زیبایی بینی و کانتور آن دیده نشود. تزریق کورتون باعث میشود که بافت اسکار متراکمی که در بینی ایجاد شده و مانع از کانتورینگ بینی شده است، از بین برود و در نتیجه زیبایی بینی قابل رویت شود.
انتخاب استروئید قابل استفاده در عمل بینی
استروئیدها دارای انواع بسیار متنوعی میباشند و جراح بنا به صلاحدید خود میتواند از نمونه مناسب برای کمک به کاهش التهاب استفاده کند. کورتیزون یکی از رایجترین نمونههای کورتیکواستروئید مورد استفاده در پزشکی است ولی بهترین نمونه آن در رینوپلاستی محسوب نمیشود. برخی پزشکان جراحی بینی، تریامسینولون را ترجیح میدهند که تحت عنوان کنالوگ (نام تجاری محصول) نیز شناخته میشود. این محصول، یک کورتیکواستروئید سنتزی است که در غلظتهای مختلف موجود میباشد. بسیاری از متخصصان عمل بینی از دامنهای از غلظتهای این محصول بر حسب نوع بافت اسکار یا مقدار ورم موجود در ناحیه جراحی شده استفاده میکنند.
بهترین زمان تزریق کورتون بعد از عمل بینی
بهترین زمان برای تزریق کورتون بعد از جراحی بینی یک موضوع بسیار بحث بر انگیز در رینوپلاستی است. ولی بر اساس تجربیات به دست آمده در این خصوص، اطلاعات زیر میتواند درباره زمان مناسب برای تزریق این محصول مفید واقع شود.
برخی متخصصان جراحی بینی معتقدند که اگر قرار است شاتی از استروئید در بینی بیمار مورد استفاده قرار گیرد، این کار باید در طول ماه اول یا دوم انجام شود تا بیشترین تأثیر را به دست دهد. مبنای این نظریه آنها این است که بدن در طول ماههای اول و دوم دوره بهبود بعد از شکل دهی بینی، بیشترین مقدار کلاژن را تولید میکند و همین کلاژن است که باعث شکل گیری بافت اسکار در بینی میشود. این جراحان معتقدند که استروئید بهتر است در طول این دوره تزریق شود تا از فرایند شکل گیری بافت اسکار جلوگیری به عمل آید.
برخی جراحان دیگر نیز معتقدند که ورم شکل گرفته در طول ماههای اول بعد از عمل، به طور خودبهخود از بین میرود. بعلاوه، بخش عمدهای از اسکاری که در طول ماههای اول بعد از عمل شکل میگیرد، اسکار خوب است. به خاطر داشته باشید که همه بافتهای اسکار، بد نیستند. اگر شما از شکل گیری این اسکار خوب با تزریق زود هنگام کورتون جلوگیری کنید، در واقع دستیابی به یک نتیجه زیبا در بینی را به خطر انداختهاید.
بر اساس این استدلال، برخی جراحان قبل از تزریق کورتون به بینی، حدود ۳ تا ۴ ماه دست نگه می دارند. در طول این دوره در فاز بهبود، کانتور بینی به میزان قابل ملاحظه ای شکل می گیرد. زمانی که در این مرحله، تزریق کورتون انجام می شو، می تواند روی زیباترشدن کانتور بینی، تاثیر قابل ملاحظه ای را بر جای گذارد.
البته، علیرغم تمام توضیحات فوق، این جراح بینی شما است که بر اساس تجربه و دانش خود و نیز با بررسی وضعیت بینی شما تشخیص میدهد که چه زمانی بهترین زمان برای تزریق کورتون به منظور دستیابی به بهترین نتیجه ممکن میباشد تا بیمار و جراح بتوانند به نتیجهای که برایشان رضایت بخش است دست پیدا کنند.
عوارض تزریق کورتون بعد از عمل بینی
یکی از عوارض جانبی بالقوه تزریق کردن کورتون به بینی ایجاد فرو رفتگی در ناحیه تزریق میباشد. با توجه به اینکه کورتون میتواند باعث حل شدن بافت اسکار بالغ شود، ممکن است بر روی بافت نرم نرمال نیز همین اثر را بر جای گذارد. این فرایند تحت عنوان آتروفی خوانده میشود. این اتفاق زمانی رخ میدهد که محلول استروئید به پوست و چربی اطراف راه پیدا کرده و باعث اتروفی آن میشود خوشبختانه آتروفی بافت نرم بعد از تزریق کورتون یک اتفاق بسیار نادر است و در صورتی که تزریق به دست بهترین جراح بینی با یک دستاورد محافظه کارانه و با انتخاب غلظت و حجم مناسبی از محصول انجام شده باشد، بیمار چنین اتفاق ناخوشایندی را تجربه نخواهد کرد.